درب های سنگی

در شهر تیران وتا حدودی در رضوانشهر و روستای جاجا در بافت باغات درب باغهای شخصی مردم از درب های سنگی استفاده می شود.این درب های سنگی که از محلی در ۵کیلومتری شهر تیران در نزدیکی روستای جاجا به نام سنگ کنان که معدن طبیعی این سنگ ها بوده استخراج می شده است و در همانجا به درخواست وبسته به قدرت مالی تقاضا کننده حجاری می شده است وبعضاً منقش به نقش ونگارهای می شده است.و بعد به وسیله ی گاری وچارپایان به محل نصب حمل می شده است وبه وسیله ی چند نفر نیروی انسانی در محل خود نصب می گردیده است.از شروع به استفاده از درب های سنگی در تیران اطلاع دقیقی در دست نیست.اما گفته می شود از قبل از مادها و ورود آریایی ها در تیران استفاده می شده است.

درهای سنگی که پیشینه وقدمت آنها به دوران بسیار کهن باز می گرددو حاکی از تمدنی منحصر به فرد در ایران است.سابقه آن را به دوران ماقبل مادها و ورود آریایی ها می دانند.در این شهر استفاده از درهای سنگی بزرگ وکوچک به عنوان نماد باغ شهرت بسزای دارد.مردم شهر تیران ازدربهای سنگی برای حفاظت از منازل، قلعه،

آسیاب ها و کاروانسراهاو… استفاده می کرده اند که هنوز تعداد زیادی از این درها در باغ های تیران وجود دارد.این در ها با نقوش بسیار زیبا از گلها وگلدانها ،گلهای دوازده پر که نماد دوازده ماه سال بوته های گل سرخ (که بنا به روایتی جایگاه گل سرخ همین شهر است) و همچنین واژه های به پهلوی وخطوط اسلامی مزین بنام الله وعلی و…در اندازه های متفاوت گاهی به طول ۲متر وعرض ۱ونیم وقطر۴۰ سانتیمتر وجود دارد..قدیمی ترین در سنگی متعلق به دوران ایران باستان است که در صحرای دیجر به عنوان پل استفاده می شده و اینک بر

اثر عبور خودرو ها شکسته شده است.دری دیگر که متعلق به بعد از دوران اسلمی است متعلق به سال ۳۳۱ قمری است و در صحرای دیجر است.